حتی تصمیمات بسیار کوچک نیز میتواند با گذشت زمان برای ما سخت و یا به نوعی باعث موفقیت و شکست در زندگی شود. همه ما در طول روز باید تصمیمهای زیادی را بگیریم که چگونه هر دقیقه بیداری را بگذرانیم. مثلا؛ چه میخوریم، چه میپوشیم، چه کارهایی را با اوقات فراغت خود انجام میدهیم و … . به نوعی میتوان گفت تا زمان خواب، یک فرد به صورت متوسط 35000 تصمیم گرفته است که این میتواند سبب خستگی شود از این رو در این مقاله به بررسی راههای مقابله با خستگی تصمیم گیری میپردازیم.
اما چیزی که مهم است این بوده که هر تصمیمی به زمان و انرژی نیاز دارد و قدرت اراده ما را هدر میدهد. در زمانهایی ما چنان خسته میشویم که دیگر توان تصمیم گرفتن را نداریم و میخواهیم آن را به عهده دیگران واگذار کنیم. یا به نوعی آن را به تعویق بیندازیم. این نوع موارد اکثرا در افراد دارای اضطراب بیشتر اتفاق میافتد. زیرا، آنها به صورت پی در پی تصمیم گرفته و انرژی خود را هدر میدهند به این نوع تصمیمات، خستگی تصمیمگیری گفته میشود که با خستگی جسمی فرقی ندارد.
کاهش خستگی تصمیم گیری
شما آگاهانه از خستگی تصمیمگیری آگاه نیستید، اما از انرژی ذهنی کم برخوردارید. هرچه انتخابهای بیشتری در طول روز انجام دهید، هر کدام برای مغز شما سختتر میشوند و در نهایت به دنبال کلیدهای میانبر میگردند. این ممکن است باعث شود شما در تصمیمگیری خود بی پروا شوید و به جای اینکه به فکر موارد مهم باشید، بدون تفکر و به سادگی کاری انجام ندهید که در طولانی مدت مشکلات بزرگتری ایجاد کند.
نظریه خستگی تصمیم گیری
روان شناس اجتماعی ری باومیستر برای اولین بار خستگی تصمیمگیری را براساس نظریه تهی شدن نفس به کار برد. در واقع تهی شدن نفس با کاهش اراده و مدیریت رفتار همراه است و با توجه به گفتههای ری باومیستر خستگی ذهن باعث از بین بردن اراده میشود. خوشبختانه، روشهای زیادی وجود دارد که میتوانید از این امر یعنی خستگی تصمیمگیری جلوگیری کند. بنابراین در ادامه آکادمی 98 راههایی را برای شما آماده کرده است تا بتوانید با استفاده از آن با مقابله با خستگی تصمیمگیری را با جدیت بیشتری دنبال کنید.
خستگی تصمیم گیری چیست؟
تصور کنید که شما در پایان یک تمرین روزمره سخت قرار دارید و به سختی میتوانید بدن خود را برای انجام کار دیگری تحت فشار قرار دهید. ماهیچههای شما از خستگی رنج میبرند، و شما حاضر هستید که تسلیم شوید و تواناییهای جسمی شما از بین رفته است. همین مفهوم را میتوان در مورد تواناییهای ذهنی شما نیز به کار برد!
به طور خاص، مفهومی به نام خستگی در تصمیم گیری وجود دارد که شرح میدهد چگونه مردم پس از تصمیمگیریهای زیاد در یک روز معین با انتخاب خود مبارزه میکنند. در واقع خستگی در تصمیمگیری به این ایده اشاره دارد که قدرت و توانایی شما در انتخابهای خوب بعد از یک دوره طولانی در تصمیم گیری، کیفیت را بدتر میکند.
برای مثال؛ شما خستهاید و برای خرید لباسی ضروری به فروشگاه میروید. در این حال، همسرتان برای شما نظری را برای انتخاب لباس میخواهد و شما بدون توجه و بنا به خستگی میگویید هر جور راحتی! این یعنی شما تصمیم را بر عهده همسرتان میگذارید. یا اینکه بنا به خستگی از تهیه غذای سر کوچه غذایی را به صورت تصادفی سفارش میدهید.
فرار از خستگی تصمیم گیری
از مواردی که میتواند در خستگی تصمیمگیری موثر باشد و از راههای مقابله با خستگی تصمیم گیری باشد پرش از وظیفهای به وظیفه دیگر است. برای مثال؛ شما در حال چک کردن ایمیلهای خود هستید و به ناگاه تصمیم میگیرید که سری به اینستاگرام بزنید. این هم باعث از بین بردن تمرکز میشود و هم باعث تخلیه نیروی اراده شما میشود.
در رابطه با خستگی تصمیمگیری تحقیقاتی در رابطه با بیش از 1100 پرونده آزادی مشروط در آمریکا انجام شد. به صورتی که حکم آزادی مشروط بنا به سابقه و جرم نبوده و تنها به زمان بررسی پرونده بستگی دارد. در این تحقیقات 70 درصد زندانیهایی که اول صبح پروندههایشان بررسی شد قادر به گرفتن حکم آزادی مشروط در مقابل 10 درصد زندانیهایی که پروندهشان دیرتر بررسی شده بود،شدند. شما نباید به این فکر کنید که منطقی و با ملاحظه هستید و این برای همه یکسان است که تصمیمات پی در پی باعث خستگی ذهن میشود. مشکلی که داریم این است که ما متوجه این خستگی همانند خستگی جسمی نمیشویم و به صورت مداوم بدون اهمیت دادن تصمیمات پی در پی میگیریم.
فکر نمیکنید بهتر است کمی در مورد این که صبحها زمانی از خواب بیدار میشوید تا شب چه تعداد تصمیم میگیرید بیندیشید. مانند، چه لباسی بپوشم، چه بخورم و …. حتی مودب بودن خود یک تصمیم است.
غلبه بر خستگی تصمیم گیری
روانشناس کارول دوک از دانشگاه استنفورد تحقیقاتی انجام داده است که میگوید باور داشتن به اراده میتواند باعث گرفتن تصمیمات مناسب در مقابل با خستگی تصمیمگیری شود.
پس حالا که شما با مفهوم خستگی تصمیمگیری آشنا شدید و فهمیدید که چرا در برخی از مواقع نمیتوانید تصمیمات درست بگیرید بهتر است این را بدانید که در زمان نداشتن انرژی کافی در حین گرفتن تصمیمات توقع نداشته باشید که مثلا با انگیزه دادن چون ” تو خسته نیستی” مشکل حل شود. باید به دنبال راههای اساسی و تمرینات ساده که باعث تقویت اراده میشوند باشید. بر همین اساس در ادامه ما به معرفی راههای مقابله با خستگی تصمیم گیری میپردازیم.
1. کمتر کردن تصمیمات
مارک زاکربرگ موسس فیسبوک را حتما میشناسید. همچنین فکر نکنم کسی باشد که باراک اوباما رئیس جمهور قبلی آمریکا را نشناسد. این افراد واقعا از یک لحاظ عجیب هستند و آن هم این بوده که اکثر روزها لباس تکراری میپوشند. به صورتی که مارک زاکربرگ تیشرتی خاکستری میپوشد و اوباما هم دارای کت و شلوار خاکستری و یا سرمهای است. بر همین اساس باراک اوباما در مصاحبهای که سال 2012 با او انجام شد گفت: من تنها این دو رنگ (سرمهای و خاکستری) کت و شلوار را دارم و میپوشم و این تنها یک دلیل دارد و آن هم این است که، دوست ندارم تصمیمات مهم خود را بد انتخاب کنم و یا به عقب بیندازم، بر همین اساس زیاد در مورد خوردن و پوشیدن فکر نمیکنم.
انرژی بیشتر با کاهش تصمیمات
در همین راستا زاکربرگ نیز میگوید؛ دوست دارم بیشتر توان ذهنی خود را در راستای خدمت به مردم صرف کنم تا با تصمیماتی بی اهمیت آنها را هدر دهم. شما برای اینکه کمتر با خستگی تصمیمگیری مواجه شوید و تصمیمات کمی بگیرید بهتر است برنامه روزانه مشخصی داشته باشید. از سادهترین آنها برنامه غذایی هفتگی است. بر همین اساس شما دارای انرژی بیشتری برای تصمیمات مهم خواهید بود.
نظریه 4 شعله
آیا تا به حال نظریه 4 شعله را شنیدهاید؟ این نظریه توسط جیمز کلیر که یک نویسنده و کارآفرین موفق است آماده شده است. او میگوید زندگی را همانند اجاقی که چهار شعله دارد فرض کنید. این چهار شعله خانواده، دوستان، سلامتی، کار هستند. پس اگر موفقیت میخواهید باید فشار انرژی را بیشتر کنید. برای این کار بهتر است یکی از این شعلهها را کمک کنید. اگر موفقیت بیشتر میخواهید دو شعله را کم کنید.
میتوانید آنچه را که برای شما دارای اهمیت بیشتر نسبت به بقیه است انتخاب کنید. برای مثال؛ شاید زیبایی برایتان مهم است پس تمام انرژی خود را تا حداکثر به آن اختصاص دهید. اگر نه موارد دیگر چون کسب و کار برایتان مهم است بر روی آن تمرکز کنید.
2. اولویتهای مهم را برای اولین ساعات روز معین کنید
همانند آزادی مشروط زندانیان که در بالا گفتیم این مورد بسیار حائز اهمیت است و میتواند در گرفتن تصمیمات درست و قوی به شما کمک کند. میتوانید برای کارهای روزانه خود شب قبل برنامهریزی و مثلا 4 مورد را فهرست بندی کنید. همین باعث میشود شما کارهایی را که به بیشترین انرژی نیاز دارند شناسایی کنید.
3. تمرکز خود را بر نیروی لحظهها قرار دهید
زمانی که دارای خستگی تصمیمگیری شوید احساس دارید که کنترل امور از دستتان خارج شده است. شما بهتر است در این موارد تمرکز خود را بر لحظهها قرار دهید نه اراده. زیرا، از بهترین راههای مقابله با خستگی تصمیم گیری همین مورد است. چنانچه کارهای مشابه را پی در پی انجام دهید در حین شروع کار بعدی کمتر خود را رنج خواهید داد. این همان اثر “زیگارنیک” در روانشناسی است. بنابراین، با شروع کاری تا انجامش ندهیم مغزمان از توجه به آن باز نمیایستد.
برای مثال، میتوان روش نویسندگی ارنست همینگوی را از بهترینها دانست، این روش میگوید: در حین نوشتن چیزی زمانی همه چیز نرمال است و به خوبی پیش میرود و میدانید در قدم بعدی چه اتفاقی منتظر شماست بایستید. این روش به شما کمک میکند هیچ زمانی در نوشتن معطل نمانید. به این ترتیب ذهن ناخودآگاه شما روی آن کار خواهد کرد. اما، چنانچه برعکس، به آن فکر کنید و دارای نگرانی و استرس شوید باعث از بین بردن ایده شده و مغزتان خسته خواهد شد. توجه داشته باشید که منظور ما این نیست که حتما از ارنست همینگوی استفاده کنید. منظور ما این است که برای بهترین بازده روش دلخواه خود را پیدا کنید.
4. زمانی که دارای انگیزه و اراده بزرگی هستید تصمیمات بزرگ بگیرید
شاید شما دارای عادتی هستید و آن هم این است که با انرژی خود هماهنگ هستید و در حین کم و زیاد شدن شما خود را هماهنگ میکنید. آیا، فکر نمیکنید بهتر است در حین پر انرژی بودن بر تصمیمهای بزرگ تمرکز کنید. برای مثال؛ شما که جمعهها تعطیل است و انرژی بیشتری دارید بهتر است برنامهریزیهای خود را انجام دهید.
از مهمترین موارد بر همین عنوان این است که اول روز با تمرکز بیشتر کارهای بزرگ را انجام دهیم. مثلا در اول روز تا 2 ساعت اول اصلا به سمت شبکههای اجتماعی و اپلیکیشنها نروید.
5. انرژی بیشتر با چرت بعد از ظهر
آیا شما هم در بعد از ظهرها چرت میزنید؟ چرت زدن بسیار مفید و دارای خاصیتهای مختلف و مفید با استفاده از تحقیقات اثبات شده برای مغز است. در واقع، متخصصان این مورد را “نظریه خانهتکانی” گویند. مغز شما در حین خوابیدن به رها کردن برخی اتصالهای بین عصبی میپردازد. این یعنی شما با بیدار شدن فضای کافی برای دادههای جدید دارید. پس اگر شما هم از دسته افرادی هستید که دارای خستگی تصمیمگیری شده است بهتر است در بعد از ظهرها چرت کوتاهی برنید تا به وضع اولیه برای گرفتن تصمیمات بیشتر برگردید.
مواردی موثر جهت مقابله با خستگی تصمیم گیری
- جمعهها کار خود را تعطیل کنید و استراحت داشته باشید. شما نباید کار و زندگیتان را با هم قاطی کنید. زیرا، بدون انرژی کافی در خارج از محل کار قادر به تصمیمگیریهای درست نخواهید بود.
- در شبها تعیین کنید که روز بعد چه چیزی بپوشید و بخورید ( به خصوص خانمها)
- کارهای مهم و جلسات را برای قبل از ظهر برنامهریزی کنید تا از توان ذهنی بالایی برخوردار باشید. نباید قرارهای ملاقات خود را به بعد از ظهر با انرژی کمی موکول کنید.
- از تصمیمهای ناگهانی پرهیز کنید و به شیطان درون خود گوش ندهید.
- همیشه زمانی را برای باشگاه رفتن معین کنید. اگر نمیتوانید هر روز این کار را بکنید بهتر است هفتهای 1 الی 2 بار را به باشگاه اختصاص دهید تا دوستان خود را در آنجا ملاقات کنید.
- از میان وعدههای سالم برای بالا نگه داشتن سطح گلوکز چشمپوشی نکنید.
در این مقاله برخی از راههای مقابله با خستگی تصمیم گیری برای شما عزیزان ارائه گردید تا بتوانید از خستگی در تصمیم گیری به دور باشید. با استفاده از این روشها و راهکارها میتوانید تاثیرات مثبتی در تصمیم گیری های خود ایجاد کنید.